03. machinefabriek - marijn

rutger, de man achter machinefabriek, neemt zichzelf niet heel serieus. alleen al de naam machinefabriek; daar lijkt een fikse dosis ironie achter te zitten. of songtitels als 'slaap', 'zucht', 'allengskens', 'kreukeltape'; het schreeuwt dingen als 'machinefabriek doet niet moeilijk en windt er geen doekjes om'. ook de begeleidende boodschappen bij de promo's die hij naar bijvoorbeeld kindamuzik stuurt: "ter recensie, vermaak of whatever", en doet er vervolgens nog een leuke sticker bij van een kleuter die een laptop doorzaagt. vind ik mooi. alleen al om deze benadering is rutger mijn nieuwe held.

dat hij vervolgens echter muziek maakt die ik niet anders dan bloedserieus kan nemen, spreekt alleen maar nog meer voor hem. marijn is zijn eerste echte langspeler (hij doet veel met 3" cdtjes of zelfs met creditcardformaat schijfjes) en die is direct van dusdanige kwaliteit dat hij direct in precies dezelfde league zit als fennesz, biosphere, stars of the lid, deathprod en william basinski.

neem die laatste bijvoorbeeld, william basinski. die doet fabelachtige dingen met versleten tapes en haalt daar de mooiste ambient uit die je je voor kunt stellen. hij heeft daar meestal zo'n minuut of veertig voor nodig. machinefabriek niet. die start het album met 'kreukeltape' en doet in een dikke vier minuten exact hetzelfde. met een resultaat dat ook dezelfde impact als het betere werk van basinski heeft. met speels gemak ook nog, want dat hoor je er op een of andere manier duidelijk aan af. en zo gaat dat het hele album door. fennesz-achtige glitch komt voorbij alsof het niets is, en minstens even goed als de meester zelf. stars of the lid-droomlandschappen worden geschapen en weer afgebroken. onheilspellende geluidsgolven die net zo goed van stephen o'malley vandaan konden komen: ja, ook die zijn er bij machinefabriek. als er al kritiek moet komen, dan wellicht het gebrek aan eigen gezicht? nee, ook niet. want juist door die onmiskenbare speelse ondertoon, die terloopsheid in die doodserieuze ambient geluidstuin herken je direct machinefabriek.

en daarbij, na al deze belevenissen heb je pas vier van de zes nummers gehad. hoor hoe in nummer vijf 'j'espere ca' zijn gedubde piano appergio steeds verder bedolven raakt onder een continue aanzwellende golf ruis en noise. de minutenlange nasleep heb je hard nodig om weer op adem te komen. afsluiter 'lawine' doet zijn naam eer aan: een lawine van geluid (weliswaar in slowmotion), een lawine van emoties (ook nogal langgerekt want het duurt een minuut of 18). en bedoeld of niet: alles komt hier samen. van verstilde dromen, via vervormde pianonoten en sluimerend onheil, naar brute noise met louterende werking.

machinefabriek is niet iemand die graag terugkijkt, heb ik het idee. aan de lopende band komen er nieuwe releases uit - al dan niet via een platenmaatschappij - en de opnames van marijn gaan dan ook al terug november 2005. maar dit marijn, dit vraagt er gewoon om om langer bij stil te staan. dit album is een monument voor de ambient in al zijn vormen, en de enige reden dat hij niet op nummer 1 staat is dat er twee andere albums dit jaar zijn uitgebracht die van zo een niveau bleken dat er geen maat op stond. dat marijn echter albums van biosphere, ktl, william basinski, jóhann jóhannsson, jacob kirkegaard, sunno))) & boris en geir jenssen zo makkelijk en zonder enige moeite achter zich kan laten, zou genoeg moeten zeggen. ik hou vanaf nu dan ook verder mijn mond.