01. Deathprod - Morals and Dogma

terugkijkend kun je mijn jaarlijst eigenlijk in drie delen opsplitsen: nummer 20 t/m 9 liggen vlak bij elkaar, 8 t/m 5 steken daar bovenuit maar doen onderling flink handjeklap. een echte uitschieter als the mars volta of teeth of lions rule the divine is er dit jaar niet, maar een jaar waarin de nummers 4 t/m 1 zo dicht bij elkaar liggen als dit jaar heb ik toch ook al lang niet meer meegemaakt. fennesz, johannsson, biosphere: ze hadden zomaar op 1 kunnen staan. baas boven baas is echter deathprod met zijn morals and dogma.

ja, alweer in de ambient en dronesfeer - 2004 was er een buitengewoon geweldig jaar voor. en deathprod was de allerbeste. in mijn recensie (klik op de hoes) noemde ik het een instrumentale conceptplaat over oorlog, verlies, verdriet en depressie, en dat zijn woorden waar ik nog steeds volledig achtersta. in plaats van abstracte zweverij neemt helge sten je mee door verwoeste oorlogsgebieden, kom je dwalende overlevenden tegen die wezenloos tussen de resten lopen. een verschrikkelijk aards gevoel van pijn komt vanuit de uitgestrekte stukken regelrecht je hart in. hup, geen omzwervingen, dwars door alles heen richting de ziel. dat effect heeft morals and dogma en dat is ook direct de reden waarom de plaat voor velen te zwaar op de hand is. dit is extreem zwaarmoedige shit en het kost zelfs mij - en ik reken mezelf tot een geoefend luisteraar op het gebied van zeer melancholieke en bijna depressief aandoende muziek - moeite om de rit uit te zitten.

hoeveel mensen blijven echter ook gefascineerd staren naar afschrikwekkende beelden van oorlogen en rampen? hoeveel mensen zoeken de verschrikkingen keer op keer weer op? een neiging die moeilijk te verklaren is, maar dat maakt de neiging niet minder aanwezig. denk aan het eerste kwartier van saving private ryan. of de ramp in azië. of de aanslag op de twin towers. afschrikwekkend, schokkend, pijnlijk. en toch hebben hele volksstammen ernaar gekeken, meegesleept door de urgentie en de allesomvattende emoties. en dat is precies hetzelfde verschijnsel als bij herhaaldelijke beluistering van morals and dogma; de eerste drie lange nummers grossieren in pure verbijstering en onmetelijk diep verdriet, afsluiter 'cloudchamber' is echter het meest troosteloze stuk muziek dat ik ooit heb gehoord. geen licht, geen hoop, geen leven. vrijwel niet beluisterbaar, want als een extreem dicht zwart gat zuigt het je compleet leeg. een luisterervaring waarvan ik voorheen niet wist dat die bestond.

en het maakt allemaal niet wanneer of hoe je deze deathprod beluistert, het klinkt altijd even somber en donker, en als er zonlicht aanwezig is zal je dat na morals and dogma niet meer opmerken. afschuwelijk.

afschuwelijk prachtig. ja. helge sten mag dan abstract te werk gaan qua vorm, de gevoelens en emoties zijn aards en concreet, de opgeroepen beelden zijn gruwelijk en fascinerend. zo concreet dat het voor velen wel eens te dichtbij zou kunnen komen. nogmaals, ik kan me dat goed voorstellen. maar ik kan mijn hoofd niet meer afwenden. ik moet het zien. ik moet het horen. ik ben de stille getuige van oorlog, verlies, verdriet en depressie. een onbedoeld conceptalbum opgedeeld in precies die vier delen. de terechte nummer 1 van 2004.