shining - grindstone
susanna - sonata mix dwarf cosmos
supersilent - 8
arve henriksen - strjon
wellicht dat je bij mij eerder kan spreken van de noorse overheersing. want ga maar na: ik ben al jaren motorpsycho freak (binnenkort een dvd met 6 uur aan materiaal! en in het voorjaar een nieuwe plaat!), en de laatste jaren stonden supersilent en deathprod bovenaan mijn jaarslijsten, met biosphere, jaga jazzist en susanna & the magical orchestra als prominente runner-ups. kan er verder ook niets aan doen; noorse artiesten hebben blijkbaar een bepaald kenmerk (of meerdere) die van alles in me triggeren. gerard had het al over scandinambient met deathprod als voornaamste exponent - en daar kan ik het alleen maar heel erg mee eens zijn. deathprod aka helge sten (ooit het 4e motorpsycho-lid, echt waar) had op 3 van de 4 bovenstaande albums een zeer prominente rol: als lid en producer van supersilent, als producer en muzikant bij mede-supersilent lid arve henriksen, en als producer van susanna.
laat ik bij susanna beginnen. ik ben fan. fan van haar stem, haar voordracht. ze is zowel statig als onzeker, zowel breekbaar als sterk. bij haar magische orkest wordt er redelijk wat ruimte ingenomen door dat magische orkest, nu op haar soloplaat is er geen verschuilen meer mogelijk. 'tot op het bot gaan' en 'blootgeven' zijn dan van die stoplappen die er wel degelijk toe doen. bovenal is haar plaat een bewijs dat deathprod een monument verdient. hij is de enige die stilte zo leeg en desolaat kan laten klinken, zo vol ruimte; ruimte die susanna nodig heeft om volledig tot haar recht te komen. ultiem melancholieke singer-songwriter muziek, maar dan wel met die noorse touch, die leegheid die alleen maar in hoge noorden bereikt kan worden. minimale pracht.
arve henriksen kent diezelfde leegheid, en heeft hem minstens even hard nodig. zijn schetsmatige aanpak neemt dan weer iets van moderne compositie, even later van onderkoelde jazz, om via ambient en zware drones uit te komen bij zijn zaligmakende trompetgeluid. zijn oudere soloplaten zijn erg mooi, maar aan de gladde kant - wat vreemd is als je hem hoort spelen en zingen in moederband supersilent. strjon klinkt echter mede door innige samenwerking met supersilent-kompanen deathprod en stale storlokken als een variatie op die moederband, zonder drums en zonder noisy uitspattingen maar wel met een vergelijkbaar gevoel. zachter, zalvender - dat wel - maar de toonzetting is gelijk. bovenal klink het album echter natuurlijk, bijna toevallig, alsof geluid is opgevangen dat er altijd al rondzwierf. puur, doordringend en liefdevol.
de nieuwe supersilent is echter andere koek. moeilijk te bevatten. ik dacht nog wel dat ik de band eindelijk doorhad na het prachtige 6, de fenomenale dvd 7 en een paar gigantisch indrukwekkende live optredens. maar 8 blijkt een koppige en weerbarstige entiteit voor mij te zijn. dit is hogeschool improv, samengesteld uit urenlange sessies zoals ook miles davis dat in de jaren 70 pleegde te doen. wel beter gemonteerd gelukkig, door natuurlijk deathprod. maar ik mis een reddingsvest bij deze supersilent. deze improv is de kunst van het inhouden, van alleen maar een noot spelen als je er echt iets mee kan uitdrukken. zo kan het zijn dat je minutenlang alleen maar bescheiden elektronische geluiden hoort - die voor ritme door moeten gaan, maar een vast ritme is er nooit bij supersilent - waarna arve henriksen dan heel zachtjes onderdoor begint te zingen met zijn kopstem. een 'liedje' later is het pure atonale noiserock a la naked city of massacre die de kop opsteekt. hard scheurende gitaren die de overhand nemen, het kan plots allemaal bij een band die jarenlang bestond uit drums, twee synths en een trompettist-zanger. maar welke vorm ook, het blijft allemaal onheilspellend en abstract, zonder veel herkenbare oriëntatiepunten waardoor ik hard moet trappelen om boven water te blijven en richting te bepalen. nu ik 8 een keer of 20 heb beluisterd begin ik langzaam enige grip te krijgen, maar het heeft me veel moeite gekost. maar dat is niet erg.
en dan hebben we nog shining, het niet te volprijzen en niet te categoriseren kwartet. uit noorwegen dus. niet de shiniing die een soort black metal maakt en flirt met automutilatie en suicide, maar de shining afkomstig uit de jazz - die dan weer wel op tour gingen met enslaved en nog een andere black metal band. ik zou er veel over kunnen gaan schrijven, maar dat doe ik niet. nog niet. dat komt morgen, in de laatste categorie. daar waar ze het meeste thuishoren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten